ผลงานวิจัย เรื่อง ตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ ผลงานของนายชาญชัย ช้างเผือก และนายพจน์ปกรณ์ เทียนมานักศึกษาสาขาวิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ (มจพ.) ผศ.ดร.ดวงกมล โพธิ์นาค เป็นอาจารย์ที่ปรึกษา ผลงานวิจัยตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ เป็นการพัฒนาด้าน ระบบอัตโนมัติ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการซื้อขายขวดน้ำให้สะดวกรวดเร็วมากยิ่งขั้น
โดยวัตถุประสงค์หลักเกี่ยวกับ การรีไซเคิลและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ได้รับทุนสนับสนุนจาก สำนักวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ระยะเวลาในการทำวิจัย 1 ปี ใช้งบประมาณ 20,000 บาท ซึ่งขณะนี้ได้เปิดใช้แล้ว ติดตั้งบริเวณหน้าห้องสมาคมศิษย์เก่า คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม ตึก 52 สามารถใช้บริการได้ตลอด 24 ชั่วโมง
“ตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ” เป็นไอเดียที่เริ่ดๆ แค่คลิ๊กเดียวจบบนสมาร์ทโฟน และสามารถตอบโจทย์เกี่ยวกับลดโลกร้อนและส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมไปพร้อมๆ กับการรีไซเคิลขวดพลาสติกที่พบเห็นอยู่ในองค์กร หรือโดยทั่วไปที่นับวันก็มีเพิ่มมากขึ้น ช่วยแชร์ประสบการณ์ดี ๆ เพื่อช่วยลดปัญหาขยะ ปัญหาภาวะโลกร้อน รวมถึงการสร้างจิตสำนึกดูแลโลก อนุรักษ์โลก เพราะนอกจากจะเป็นวิธีการลดขยะประเภทพลาสติกแล้ว ยังสามารถเพิ่มมูคค่าของขวดพลาสติกได้ “แบบเก็บสะสมแต้มแลกเงินได้จริง” และสามารถสมัครสมาชิกบนสมาร์ทโฟน หรือผ่านระบบเว็บไซต์ได้ทันที แถมยังตอบโจทย์กรีน “Green” ให้มหาวิทยาลัยด้วย
“พจน์ปกรณ์” เล่าให้ฟังถึงแนวคิดและความเป็นมาของงานวิจัยชิ้นนี้ว่า เกิดจากเห็นการทิ้งขยะในมหาวิทยาลัยที่แต่ละวันมีปริมาณมากทำให้เกิดขยะเพิ่มขึ้น สืบเนื่องมาจากจำนวนนักศึกษาและบุคลากร ส่วนมากขยะที่พบจะเป็นขวดน้ำดื่มพลาสติก มีการนำไปทิ้งลงถังขยะอย่างไม่ถูกต้อง และเกิดผลเสียภายในมหาวิทยาลัย ส่งผลต่อสภาพสิ่งแวดล้อม เกิดความไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย ทั้งนี้มหาวิทยาลัยมีนโยบายที่จะเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียวเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ได้มีการรณรงค์ลดขยะพลาสติกภายในมหาวิทยาลัยอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นจึงทำให้ “ผม”และเพื่อนมีแนวคิดพัฒนาตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ เพื่อช่วยลดปริมาณขยะจากขวดพลาสติกที่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมในมหาวิทยาลัย เพื่อสร้างรายได้จากการเพิ่มมูลค่าจากขยะขวดพลาสติกเป็นเงินให้กับบุคลากร และนักศึกษาภายในมหาวิทยาลัย โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อปรับพฤติกรรมบุคลากร ให้มีจิตสำนึกอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและเน้นย้ำให้บุคลากรในมหาวิทยาลัยหรือบุคคลทั่วไปเห็นถึงความสำคัญของการนำพลาสติกกลับมาใช้ใหม่ ทำให้ขวดน้ำดื่มพลาสติกมีคุณค่าเพิ่มมากขึ้น สร้างรายได้ให้กับนักศึกษาและบุคลากรภายในมหาวิทยาลัย
จุดเด่นของตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ สามารถสมัครสมาชิกผ่านสมาร์ทโฟนและเช็คยอดเงินผ่านเว็บไซต์ได้ทุกที่ทุกเวลาผ่าน bit.ly/grm-website หรือ สแกน QR code จากหน้าตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ ระบบของตู้จะมีการจัดการแยกตัวขวดน้ำดื่มกับแยกฝาขวดน้ำดื่มไว้ให้เพื่อได้ง่ายต่อการนำไปขายต่อ การจัดการยอดเงินของตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ จะทำแบบเรียลไทม์ พร้อมยอดเงินจะทำการอัพเดททันที มีการจัดการเรื่องน้ำก้นขวดได้ เพราะมีการรับขวดน้ำโดยใช้แกนพลาสติกในการรับขวดน้ำ และมีที่รองรับน้ำที่อยู่ก้นขวดภายในตู้
“ชาญชัย” อธิบายถึงลักษณะเด่นของตู้รับซื้อขวดน้ำว่า การออกแบบจะเน้นใช้วัสดุที่ประกอบง่าย โดยเลือกวัสดุทำมาจาก “อลูมิเนียมโปรไฟล์” ที่มีความแข็งแรง สามารถปรับระดับได้ มีความเบา มีความคงทน เคลื่อนที่ได้ง่าย ซึ่งออกแบบให้ตู้มีขนาดมีความสูง 170 เซนติเมตร ความยาว 120 เซนติเมตร ความกว้าง 70 เซนติเมตร และมีน้ำหนักโดยประมาณ 50 กิโลกรัม ตัวตู้เองมีแกนรับในการหมุนเพื่อบังคับให้เปิดฝาขวดน้ำดื่มออกและใส่ในช่องรับฝา ก่อนที่จะนำขวดน้ำดื่มใส่เข้าระบบ เพราะการซื้อขายขวดน้ำดื่มจะต้องแยกพลาสติกที่แตกต่างกันออกก่อนที่จะรีไซเคิลทุกครั้ง อีกทั้งยังจัดการน้ำที่เหลืออยู่ในขวดน้ำดื่มได้อีกด้วย นอกจากวิธีการดำเนินงาน เช่น ออกแบบทั้งฮาร์ดแวร์ และซอฟต์แวร์แล้ว ยังได้อาศัยข้อมูลและเทคนิคในเชิงแมคคาทรอนิกส์ถึงความเป็นไปได้ในการพัฒนาตู้รับซื้อขวดน้ำนี้เช่นกัน
อาทิเริ่มต้นพัฒนาชิ้นงานโดยทำการออกแบบรูปร่าง และลักษณะภายนอกโดยวิเคราะห์จากพฤติกรรมการใช้งานและธรรมชาติของมนุษย์ เช่น ความสูงโดยเฉลี่ยของมนุษย์ พฤติกรรมการใช้งาน เป็นต้น ต่อมาเป็นขั้นตอนในการพัฒนาตัวชิ้นงานตามที่ได้ทำการออกแบบไว้ซึ่งใช้งานวัสดุ และอุปกรณ์ที่มีความยืดหยุ่นต่อการปรับปรุง หรือแก้ไขโครงสร้างเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต จากนั้นก็ทำการทดลองใช้งานและทดสอบระบบ เพื่อหาข้อผิดพลาดและปรับปรุงแก้ไข และขั้นตอนสุดท้ายคือ การนำมาใช้งานจริง
“ตู้รับซื้อขวดน้ำอัตโนมัติ” สามารถนำไปพัฒนาต่อยอด เพื่อนำตู้รับซื้อขวดน้ำมาใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ โดยที่ผู้ขายไม่ต้องมีการเก็บสะสมขวดน้ำไว้ที่บ้านเยอะ ๆ จากนั้นนำมาขายทีเดียวทำให้พื้นที่บ้านไม่เพียงพอ ซึ่งไม่คุ้มกับเงินที่ได้ และผู้รับซื้อเองมีระบบการจัดการได้ง่าย สามารถนำออกไปขายต่อได้เลยหรือ อาจจะเป็นการร่วมมือกับน้ำดื่มยี่ห้อต่าง ๆ เพื่อติด Logo ของตัวเครื่อง ไว้ที่ขวดน้ำดื่ม จะสามารถบอกได้ว่าขวดน้ำดื่มนี้สามารถขายกับตู้รับซื้อขวดน้ำดื่มนี้ได้เป็นการทำธุรกิจร่วมกันอย่างหนึ่ง หากใช้ในการสะสมแต้ม เช่น ในโรงเรียนทำเป็นระบบเก็บสะสมแต้มเพื่อนำมาแลกอุปกรณ์การเรียนให้กับเด็กนักเรียน หรือ สำนักงานบริษัททำเป็นระบบการสะสมแต้มเพื่อแลกกาแฟ และ น้ำดื่ม เป็นส่วนลดภายในองค์กร ยังช่วยส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมภายในองค์กร และสถานศึกษาได้อีกด้วย
สอบถามรายละเอียดได้ที่ ภาควิชาคอมพิวเตอร์ศึกษา คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ โทรศัพท์ 02-913-2500 ต่อ 3234
ขวัญฤทัย ข่าว-ภาพ
